Zamrożenie cen energii? – Panel Ekspertów Rzeczypospolitej

przez Łukasz Rachel

Rządy w całej Europie szukają rozwiązań aby ograniczyć negatywne skutki kryzysu energetycznego dla gospodarstw domowych, dlatego w XVIII rundzie 32 ekonomistów odpowiadała na pytania dotyczące zamrożenia cen energii. Poniżej publikujemy wyniki wraz odpowiedziami naszych ekspertów, którzy wzięli udział w Panelu.

Teza 1: Zamrożenie cen energii elektrycznej w 2023 r. w proponowanej przez rząd formie w dłuższym terminie będzie (ceteris paribus) proinflacyjne.

Dr Łukasz Rachel udzielił odpowiedzi „zgadzam się”

„To zależy od metody finansowania tej polityki – jeśli finansowanie będzie pochodzić z wyższych podatków, to impuls inflacyjny w średnim okresie nie musi być problemem (wpływ netto na inflację zależy w tym przypadku od tego, kto będzie te podatki płacił, i czy płacący podatki mają średnio wyższą czy niższą skłonność do wydawania środków niż ci ,którzy zaoszczędzą na cenach energii). Jeśli jednak dobrze rozumiem, to część będzie finansowana poprzez emisję długu, a więc będzie stanowiła ekspansję fiskalną i w średnim okresie będzie proinflacyjna. Rządowe rozwiązania oznaczają, że przeciętne gospodarstwo domowe zaoszczędzi 1600zł, czyli koszt całej operacji to 20-30mld złotych. To sporo. Można by liczyć, że niższa inflacja w krótkim terminie pomoże, jeśli chodzi o oczekiwania inflacyjne, ale przy inflacji w okolicach 17 proc. wydaję się to mało istotny czynnik.”

Dr Tomasz Makrewicz udzielił odpowiedzi „nie mam zdania”

Nie, jeśli ceny energii ustabilizują się. 

Dr Wojciech Paczos udzielił odpowiedzi „zgadzam się”

Teza 2: Lepszą alternatywą dla zamrożenia cen energii byłoby dopuszczenie przez URE podwyżek taryf i zaoferowanie gospodarstwom domowym dodatków kompensujących wzrost rachunków za prąd.

Dr Łukasz Rachel udzielił odpowiedzi „zgadzam się”.

„Energii tej zimy jest po prostu mniej i jakiekolwiek rozwiązanie musi się z tym liczyć. Jeśli nie ograniczymy popytu to ktoś w końcu energii nie dostanie (będzie racjonowana). Bodźcem do ograniczania zużycia jest wysoka cena krańcowa: „ile zaoszczędzę, biorąc krótki prysznic zamiast kąpieli” – jeśli dużo, to ograniczam zużycie. Jeśli dobrze rozumiem plany rządu, ta cena krańcowa dla części gospodarstw domowych będzie wysoka tej zimy. Nie jest to jednak duża część, ponieważ ograniczenie cen energii obowiązuje do poziomu, który jest w okolicach średniego zużycia. Tak więc cena krańcowa dla niektórych gospodarstw domowych, które zużywają powyżej średniej, powinna być determinowana „jak zwykle” – pytanie czy to wystarczy, aby sprowadzić popyt do poziomu podaży; to znaczy, czy takich gospodarstw będzie wystarczająco wiele. To trudno przewidzieć bez większej ilości danych i wyliczeń, nie wiem czy rząd takie wyliczenia przeprowadził (mam nadzieję że tak).
Z perspektywy ekonomii rzeczywiście dopłaty kompensujące byłyby lepsze, ponieważ mocniej ograniczałyby zużycie i nie dotowałyby bezpośrednio firm energetycznych (byłyby pewnie bardziej sprawiedliwe społecznie), ale realia polityczne są tutaj nieubłagane: problemem dla ludzi są wysokie ceny i politycy chcą działać bezpośrednio na ten „problem”, to jest obniżyć ceny (tego też wymagają od nich wyborcy, którzy nie chcą wydawać „tak dużo” na energię, nawet jeśli otrzymywaliby transfery). Tak dzieje się w wielu europejskich krajach. Polityka rządu, o ile utrzymałaby w miarę wysoką cenę krańcową dla znacznej, zamożnej części odbiorców (a pewnie tak się nie stanie), byłaby niezła, na przykład w porównaniu do polityki rządu w Wielkiej Brytanii, która w znacznej mierze wyłącza mechanizm cenowy, zaniżając cenę jednostkową niezależnie od zużycia.” 

Dr Tomasz Makarewicz udzielił odpowiedzi „nie zgadzam się”

„Takie rozwiązanie oznaczałoby de facto transfer od rządu do dystrybutorów energii.”

Dr Wojciech Paczos udzielił odpowiedzi „zgadzam się”

Zobacz pełne wyniki panelu.

Teksty takie jak ten powstają dzięki wsparciu naszych patronów. Jeśli nasza misja jest Ci bliska, możesz zostać jednym z nich lub zachęcić do tego znajomych.

Podobne opinie i ekspertyzy

Strona wykorzystuje pliki cookies w celu prawidłowego jej działania oraz korzystania z narzędzi analitycznych, reklamowych i społecznościowych. Akceptuję Polityka prywatności