„Będzie ciężko, a najbliższa zima będzie zimniejsza i droższa” – wywiad dla Money.pl   

przez Wojciech Paczos

Dr Wojciech Paczos udzielił wywiadu na temat inflacji Mateuszowi Ratajczykowi z Money.pl. Poniżej prezentujemy skrót rozmowy wraz z najważniejszymi wnioskami i uwagami.

Jak sądzi dr Wojciech Paczos, czeka nas trudny i bolesny czas, który może potrwać nawet 2 lata. Wysokiej inflacji zacznie towarzyszyć niski – a być może nawet ujemny – wzrost gospodarczy. Ze szczególną uwagą zaś powinniśmy patrzeć na takie wskaźniki, jak poziom ubóstwa, poziom zadłużenia czy terminowość spłacania długów. Drożejące produkty podstawowe, w szczególności: żywność i energia, sprawiają, że wielu Polaków nie będzie stać na życie na dotychczasowym poziomie.

Jako przyczyny rosnących cen nasz ekspert wskazuje: odłożony przez pandemię popyt, trudności transportowe, restrykcje covidowe w Chinach, wojnę w Ukrainie, a także rosnące ceny nośników energii. Szczególną uwagę poświęca jednak oczekiwaniom inflacyjnym. Czyli nastrojom i emocjom panującym w społeczeństwie. Dr Paczos podkreśla, że to właśnie oczekiwania inflacyjne sprawiają, że ceny zamiast się ustabilizować, wzrastają ponad rynkowy poziom. Problem wysokich oczekiwań inflacyjnych ma szereg objawów. Są to m.in. oczekiwania podwyżek pensji, nadmierne zakupy ze strachu przed wzrostem cen, czy podnoszenie cen przez przedsiębiorców na skutek goniących inflację konsumentów.

Jak zaznaczył nasz ekspert: powstająca na skutek wyżej wymienionych czynników spirala płacowo-cenowa powinna powodować utrwalenie inflacji. Prawdopodobnie nie jest jednak jej źródłem ze względu na to, że płace rzadko wyprzedzają inflację.

Dr Paczos odniósł się do oskarżeń wobec przedsiębiorców, którzy podnoszą ceny i korzystają z obecnej paniki pomimo braku rosnących kosztów. Jego zdaniem nie można zrzucać winy na jedną grupę – jako proste rozwiązanie problemu. Zgadza się natomiast z tym, że przewaga niektórych przedsiębiorców jest przypadkowa i nie wynika z ich szczególnych zalet. Problemem jest trudność dostrzeżenia i wskazania tej przewagi wprost. Mimo tego racjonalnym byłoby opodatkowanie nadmiarowych zysków jednak tylko pod warunkiem, gdyby było to opodatkowanie tymczasowe. Niestety w polskich warunkach istnieją uzasadnione obawy, że takie rozwiązanie zostałby na zawsze.

Dr Paczos wspomina, że szczególnie ważne jest zachowanie równowagi pomiędzy niezdecydowanym a zbyt zdecydowanymi działaniami Rady Polityki Pieniężnej. Zdecydowane działania RPP są chaotyczne i niespójne ze wcześniejszymi zapowiedziami prezentowanymi na konferencjach.  To  odbija się na ich skuteczności. A to właśnie odpowiednia komunikacja trzyma oczekiwania inflacyjne w normie. W kontekście skutecznej polityki monetarnej niezwykle ważna jest również niezależność Narodowego Banku Polskiego – tak, by można było podjąć niepopularne decyzje. Taką decyzją jest wywołanie spowolnienia gospodarczego w celu ograniczenia inflacji.

Podczas rozmowy poruszony został również temat propozycji ze strony polityków. Dr Paczos zauważa, że rząd nie podjął walki z inflacją i nie nastąpiło zacieśnienie polityki fiskalnej. Powszechne programy osłonowe działają pro-inflacyjnie i dlatego działania osłonowe powinny skupiać włącznie na osobach, które na skutek inflacji doświadczają realnych problemów. Nasz ekspert ostrzega również przed zapewnieniami, że inflację uda się łatwo zbić po zmianie rządów bądź prezesa NBP, ponieważ jest to długotrwały i ciężki proces. Równocześnie przypomina o problemie złej komunikacji ze strony prof. Adama Glapińskiego oraz wskazuje potrzebę poprawy  tej kwestii. Zaznacza także, że martwi go brak szerokiej komunikacji na temat trudności, jakie mogą czekać nas zimą. Brak działań promujących oszczędzanie energii i przygotowania się do tego czasu może być tragiczny w skutkach.

Zbliżając się do końca wywiadu, dr Paczos mówił o wątpliwościach co do niezależności i transparentności obecnego prezesa NBP.  Zwrócił uwagę na liczne niejawne spotkania prof. Glapińskiego z przedstawicielami rządu i publiczne deklaracje o dobrej współpracy z rządem.  Zasygnalizował też, że wzrost inflacji odbił się pozytywnie dla budżetu państwa, jednak w dłuższym czasie dopuszczenie do wzrostu inflacji będzie bardzo niebezpieczne również dla polityki fiskalnej.

W podsumowaniu całej rozmowy dr Wojciech Paczos ostrzegł: „Będzie ciężko, a najbliższa zima będzie zimniejsza i droższa”.

Cały wywiad przeczytacie na Money.pl

Teksty takie jak ten powstają dzięki wsparciu naszych patronów. Jeśli nasza misja jest Ci bliska, możesz zostać jednym z nich lub zachęcić do tego znajomych

Podobne opinie i ekspertyzy

Strona wykorzystuje pliki cookies w celu prawidłowego jej działania oraz korzystania z narzędzi analitycznych, reklamowych i społecznościowych. Akceptuję Polityka prywatności