W lipcu, bieżącego roku opublikowany został list otwarty ekonomistów i prawników wskazujący potrzebę wprowadzania w Polsce małżeństw jednopłciowych. Wśród sygnatariuszy apelu znaleźli się również nasi eksperci. Poniżej publikujemy i przypominamy treść listu.
Będąc ekonomistami, ekonomistkami, prawnikami i prawniczkami, wskazujemy na potrzebę wprowadzenia w Polsce małżeństw jednopłciowych. Brak rozwiązań prawno-ekonomicznych w tym zakresie stanowi ekonomiczną dyskryminację części gospodarstw domowych w Polsce i negatywnie wpływa na polską gospodarkę. Nie umniejszając innym powodom dla których należy wprowadzić małżeństwa jednopłciowe, w tym wynikającym z poszanowania wolności obywatelskich i godności ludzkiej, pragniemy zwrócić uwagę na istotne aspekty ekonomiczne i prawne w tym kontekście.
Brak możliwości zawarcia małżeństwa przez ludzi tej samej płci oznacza między innymi:
- dyskryminację podatkową – wyższe podatki (od darowizn i spadków, od czynności cywilnoprawnych w przypadku pożyczki, częściowo niekorzystne rozliczenie PIT);
- dodatkowe koszty w przypadku dziedziczenia (zachowku, podatku od spadków, jak przy dziedziczeniu po osobie obcej, potrzebnych usług prawnych);
- brak wspólnoty majątkowej, co może utrudniać wspólne prowadzenie domu;
- w przypadku wspólnego wychowywania dziecka np. jednej z partnerek, druga partnerka nie ma żadnych praw do opieki nad dzieckiem, niezależnie od tego, czy łoży na nie pieniądze i poświęca mu czas;
- brak możliwości pochowania partnera lub partnerki w przypadku niekorzystnej interpretacji prawa: przed życiowym partnerem lub partnerką prawo pochówku może przysługiwać nawet dalszej rodzinie.
Brak możliwości zawarcia małżeństwa wpływa także negatywnie na inne sfery, choćby tę dotyczącą zabezpieczenia socjalnego czy zdrowotnego (np. brak możliwości zgłoszenia partnera lub partnerki do ubezpieczenia zdrowotnego).
Badania wskazują, że małżeństwa jednopłciowe mogą polepszyć sytuację małżonków na rynku pracy, zwiększyć dochód czy szansę posiadania mieszkania. Rozwiązania prawne powinny ułatwiać wspólne prowadzenie domu, zwiększać poczucie bezpieczeństwa ekonomicznego, w celu uwalniania gospodarczego potencjału ludzi chcących spędzić ze sobą życie. Brak takich rozwiązań może prowadzić m.in. do poszukiwania lepszych perspektyw za granicą, a w efekcie do utraty kapitału ludzkiego przez Polskę.
Mamy różne poglądy i wywodzimy się z różnych środowisk. Podpisując ten list, chcemy wskazać, że poparcie dla małżeństw jednopłciowych nie jest wyrazem liberalizmu, lewicowości czy konserwatyzmu, ale przekonania, że ich brak tworzy bezpodstawną dyskryminację ekonomiczną, a wprowadzenie mogłoby przysłużyć się rozwojowi gospodarczemu Polski. Podkreślamy także, że nie ma w tej chwili barier prawnych, które uniemożliwiałyby debatę nad rozwiązaniami ułatwiającymi kochającym się ludziom codzienne życie. W szczególności nie uniemożliwia tego treść art. 18 Konstytucji RP, który zapewniając związkom małżeńskim kobiety i mężczyzny szczególną ochronę, nie wyklucza wprowadzenia obok nich innych małżeństw.
- dr Maciej Albinowski
- r.pr. Magdalena Bartosiewicz
- dr Henryka Bochniarz
- r.pr. dr hab. Monika Całkiewicz
- dr Adam Czerniak
- Łukasz Dąbroś
- r. pr. Tomasz Dąbrowski
- dr Sławomir Dudek
- Kamila Ferenc
- adw. dr Katarzyna Gajowniczek-Pruszyńska
- dr Michał Gamrot
- adw. Sylwia Gregorczyk-Abram
- Jan Gromadzki
- prof. dr hab. Robert Grzeszczak
- adw. dr Katarzyna Golusińska
- adw. Ryszard Kalisz
- r.pr. Arkadiusz Krasnodębski
- r. pr. Karolina Kędziora
- dr Piotr Kładoczny
- adw. Grzegorz Kukowka
- dr Tomasz Lasocki
- Piotr Lewandowski
- Katarzyna Lipowska
- Karol Madoń
- dr hab. Iga Magda, prof. SGH
- adw. Anna Mika-Kozak
- r.pr. prof. dr hab. Marcin Matczak
- dr Aleksandra Musielak
- adw. dr. hab. Barbara Namysłowska-Gabrysiak
- Szymon Osowski
- dr Wojciech Paczos
- dr Marta Palczyńska
- adw. Mikołaj Pietrzak
- dr hab. Monika Płatek
- adw. Przemysław Rosati
- Eliza Rutynowska
- adw. Kinga Dagmara Siadlak
- Marcin Tomaszewski
- Mateusz Urban
- r.pr. Monika Wieczorek
- Adrian Zwoliński
- dr Piotr Żoch
